I. Konusu
H. Kiraya verenin hapis hakkı
I. Konusu
Madde 336 - Taşınmaz kiralarında kiraya veren, işlemiş bir yıllık ve işlemekte olan altı aylık kira bedelinin güvencesi olmak üzere, kiralananda bulunan ve kiralananın döşenmesine veya kullanılmasına yarayan taşınırlar üzerinde hapis hakkına sahiptir.
Kiraya verenin hapis hakkı, alt kiracının asıl kiracıya olan kira borcunu aşmamak üzere, alt kiracının kiralanana getirdiği aynı nitelikteki taşınırları da kapsar.
Hapis hakkı, kiracının haczedilemeyen malları üzerinde kullanılamaz.
I-) 818 Sayılı Borçlar Kanunu:
(G) Kiralayanın Hapis Hakkı1
I - Şümulü
Madde 267 - Bir gayrimenkulün kiralayanı, nihayet geçmiş bir senelik ve cereyan etmekte olan altı aylık kiranın temini için kiralananın tefrişatına ve tezyinatına ve ondan intifaı temine mahsus olup kiralanan dâhilinde bulunan menkul eşya üzerinde hapis hakkını haizdir.
Kiralayanın hapis hakkı, ikinci kiracının birinci kiracıya karşı borcu olan miktar nispetinde ikinci kiracı tarafından kiralanan dâhiline getirilen eşyaya da şamildir.
Kiracının dayinleri tarafından haczedilmesi caiz olmayan eşya üzerinde kiralayanın, hapis hakkı yoktur.
II-) Madde Gerekçesi:
Madde 335 - 818 sayılı Borçlar Kanununun 267 nci maddesini karşılamaktadır.
Tasarının üç fıkradan oluşan 335 inci maddesinde, kiraya verenin hapis hakkının konusu düzenlenmektedir.
818 sayılı Borçlar Kanununun 267 nci maddesinin kenar başlığında kullanılan “G. Kiralayanın hapis hakkı / I. Şümulü” şeklindeki ibare, Tasarıda “H. Kiraya verenin hapis hakkı / I. Konusu” şeklinde ifade edilmiştir.
Metninde yapılan arılaştırma dışında, maddede 818 sayılı Borçlar Kanununa göre bir hüküm değişikliği yoktur.
III-) Kaynak İsviçre Borçlar Kanunu:
1-) OR:
Q. Retentionsrecht des Vermieters
I. Umfang
Art. 268
1 Der Vermieter von Geschäftsräumen hat für einen verfallenen Jahreszins und den laufenden Halbjahreszins ein Retentionsrecht an den beweglichen Sachen, die sich in den vermieteten Räumen befinden und zu deren Einrichtung oder Benutzung gehören.
2 Das Retentionsrecht des Vermieters umfasst die vom Untermieter eingebrachten Gegenstände insoweit, als dieser seinen Mietzins nicht bezahlt hat.
3 Ausgeschlossen ist das Retentionsrecht an Sachen, die durch die Gläubiger des Mieters nicht gepfändet werden könnten.
2-) CO:
Q. Droit de rétention du bailleur
I. Objet
Art. 268
1 Le bailleur de locaux commerciaux a, pour garantie du loyer de l’année écoulée et du semestre courant, un droit de rétention sur les meubles qui se trouvent dans les locaux loués et qui servent soit à l’aménagement, soit à l’usage de ceux-ci.
2 Le droit de rétention du bailleur grève aussi les meubles apportés par le sous-locataire dans la mesure où celui-ci n’a pas payé son loyer au locataire.
3 Ne sont pas soumis au droit de rétention les biens qui ne pourraient être saisis par les créanciers du locataire.
IV-) Yararlanılabilecek Kaynaklar
Batuhan Bulut; Kiraya Verenin Hapis Hakkı, Ankara, 2021.
1 Maddenin Düstur’daki “Z” şeklindeki kenar başlığı, “G” olarak anlaşılmalıdır.